Custom Rom ဆိုတာ ဘာလဲ?

Android ထုတ္ကုန္ အသံုးျပဳသူမ်ားအေနနဲ႔ Android နဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြထံ လည္ပတ္ေရာက္ရွိတဲ့အခါမွာ ROM ေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို ၾကားဖူးေကာင္းၾကားဖူးပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ Android အသံုးျပဳသူအမ်ားစုဟာ ROM ေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို နားလည္သိရွိၾကေပမယ့္ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားကေတာ့ ROM ေတြရဲ႕အေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရွိၾကပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ custom ROM ေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို မသိေသးသူမ်ားအတြက္ custom ROM ကိုအသံုးျပဳရာမွာ သိထားသင့္တဲ့အခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ROM ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ ရွင္းျပပါမယ္။ ROM ဆိုတဲ့အသံုးအႏႈန္းဟာ သိုေလွာင္မႈခ်စ္ပ္ေတြပါ၀င္တဲ့ Read-Only-Memory ကို အတိုေကာက္ေခၚဆိုထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ROM ပါ၀င္တဲ့ Gameboy ဂိမ္းေတြမွာ ဂိမ္းေတြကို Save လုပ္ဖို႔အတြက္ သီးျခားေနရာရွိေပမယ့္ ဂိမ္းေတြကေတာ့ Read-Only ျဖစ္တဲ့အတြက္ modify ျပဳလုပ္ႏုိင္ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒီအသံုးအႏႈန္းကို Android မွာ ရည္ၫႊန္းအသံုးျပဳတဲ့အခါမွာေတာ့ Firmware လို႔ သံုးႏႈန္းတာ အနီးစပ္ဆံုးမွန္ကန္တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ROM ကို Android ထုတ္ကုန္ေတြမွာ install လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ဟာ Android software/system file ေတြကိုဖ်က္ျခင္း (သို႔) လက္ရွိ ဖုိင္အေဟာင္းကို အသစ္နဲ႔အစားထိုးျခင္းကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းဟာ ကြန္ပ်ဴတာ operating system (Windows 7, OS X, Linux) တို႔ကို re-install လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ တူညီပါတယ္။

Cusom ROMs ဆိုတာဘာလဲ
Android ROM ေတြမွာ stock ROM နဲ႔ custom ROM ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Stock ROM ဆိုတာကေတာ့ Android ဖုန္းကို၀ယ္ယူတဲ့အခါမွာ ပါ၀င္လာတဲ့ဖုန္းရဲ႕ operating system ျဖစ္ပါတယ္။ Custom ROM ဆုိတာကေတာ့ Android ျဖန္႔ခ်ိမႈတစ္ခုကို ျပဳျပင္မြမ္းမံထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ Google ဟာ Android source code ကို မည္သူမဆို ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳႏုိင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးထားတာေၾကာင့္ လူအမ်ားဟာ ၎ code ကို ကိုယ္တိုင္ေျပာင္းလဲၾကၿပီး fetaure မ်ားထည့္သြင္းၾကသလို ႏွစ္သက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ tweak မ်ားနဲ႔ ေျပာင္းလဲျဖန္႔ေ၀ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ custom ROM တစ္ခုကို homescreen ေျပာင္းလဲျခင္း၊ background ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားနဲ႔ default software စတာေတြပါ၀င္တဲ့ Android ကို ထုတ္ကုန္တစ္ခုေပၚမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ custom code ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈအခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္ထားျခင္းလို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ Software ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားဟာ လ်င္ျမန္ၿပီး feature အမ်ားစုျဖည့္စြက္ထားတဲ့ ROM ေတြကို အတူတကြ ပူးေပါင္းတည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိမွာ နာမည္ေက်ာ္ေနတဲ့ ROM မ်ားကေတာ့ Android ထုတ္ကုန္ ၇၀ ေက်ာ္အတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ CyanogenMod, ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာျပဳလုပ္ထားၿပီး ေပါ့ပါးတဲ့ ROM ျဖစ္တဲ့ AOKP အျမင္ေကာင္းမြန္ေအာင္ အဓိကထားျပဳလုပ္ထားတဲ့ ROM ျဖစ္တဲ့ Android Revolution တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆိုပါ Android တည္ေဆာက္မႈမ်ားကို သာမန္လူမ်ားကသာ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး HTC နဲ႔ Samsung တို႔မွ developer မ်ားက ျပဳလုပ္ထားျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ အားနည္းခ်က္အမ်ားအျပားရွိသလို အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာလည္း အႏၱရာယ္ မရွိေစပါဘူး။ အခ်ိဳ႕ေသာ အေျခအေနမ်ားတြင္ community မ်ားက တည္ေဆာက္ထားတဲ့ software ေတြဟာ ဆယ္ဆမက ပိုမိုေကာင္းမြန္တာကိုေတြ႕ရၿပီး ျဖန္႔ခ်ိတဲ့အခ်ိန္ကလည္း တစ္ခုတစ္ခုေ၀းကြာျခင္း မရွိပါဘူး။ Android အသံုးျပဳသူမ်ားအေနနဲ႔ HTC နဲ႔ Samsung တို႔ရဲ႕ လက္ရွိ Software နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ေက်နပ္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားထံ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီး ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။ လက္ရွိ နာမည္ေက်ာ္ေနတဲ့ ROM သံုးခုကေတာ့ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္။
- CyanogenMod, http://www.cyanogenmod.com ကေတာ့ Android ထုတ္ကုန္ေတြကို လ်င္ျမန္စြာနဲ႔ အသံုးျပဳႏုိင္ေစမယ့္ ROM ျဖစ္ပါတယ္။
- AOKP, http://aokp.co ကလည္း နာမည္ေက်ာ္ ROM တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထုတ္ကုန္အမ်ားစုအတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးထားျခင္း မရွိေပမယ့္လည္း ေလ့လာရက်ိဳးနပ္ေစမယ့္ ROM ျဖစ္ပါတယ္။
- Android Revolution HD, http://forum.xda-developers.com/showthread.php?t=840040 မွာေတာ့ HTC ထုတ္ကုန္မ်ားကို အမ်ားစုအေထာက္အပံ့ေပးထားၿပီး Asus Transformer နဲ႔ Galaxy Nexus တို႔ကိုလည္း အေထာက္အပံ့ေပးထားပါတယ္။

Custom ROM မ်ားကို အသံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ရရွိသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
- Android ျဖန္႔ခ်ိမႈအသစ္ကို ရရွိလိုတဲ့အခါမွာ လေပါင္းမ်ားစြာ ေစာင့္ဆုိင္းရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ custom ROM developer မ်ားကေတာ့ ရက္သတၲပတ္အနည္းငယ္အတြင္း ျဖန္႔ခ်ိေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ feature သစ္ေတြပါ၀င္ၿပီး အားနည္းခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ေပးထားတဲ့ update ေတြကို မၾကာခဏဆိုသလို ျဖန္႔ခ်ိတဲ့အတြက္ ထုတ္ကုန္ေတြကို လ်င္ျမန္စြာနဲ႔ အသံုးျပဳႏုိင္ေစပါတယ္။ Custom ROM အမ်ားစုကို update ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာလည္း over the air (OTA) ျဖင့္ျပဳလုပ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ အရာအားလံုးကို re-install မလုပ္ဘဲ သံုးႏုိင္ပါတယ္။
- ဖုန္းကို Root လုပ္ၿပီးတဲ့ ROM တစ္ခုကို install လုပ္တဲ့အခါမွာ အလြယ္တကူျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး ဖုန္းနဲ႔အတူပါလာတဲ့ stock ROM ကိုလည္း ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳႏုိင္ေစပါတယ္။
- Custom ROM တစ္ခုကို install လုပ္ဖို႔အတြက္ Android ထုတ္ကုန္ကို Root လုပ္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါမွသာ ဖုန္းေပၚမွ မလိုအပ္တဲ့အရာမ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္း၊ ဖုန္းကို ေမႊေႏွာက္အသံုးျပဳျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Root access လိုအပ္တဲ့ overclocker လိုမ်ိဳး application ေတြကိုလည္း အသံုးျပဳႏုိင္ေစပါတယ္။

Custom ROM မ်ားရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္
Developer ေတြဟာ carrier ေတြက ထည့္သြင္းေပးလိုက္တဲ့ app မ်ားကဲ့သို႔ မလိုအပ္သမွ်ကို ဖယ္ရွားထားျခင္းနဲ႔ kernel ကို အဆင့္ျမႇင့္တင္ထားမႈမ်ားေၾကာင့္ custom ROM ေတြရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္ဟာ လ်င္ျမန္ၿပီး အသံုးတည့္သလို memory သံုးစြဲမႈကလည္း နည္းပါးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

Custom ROM အသံုးျပဳရာတြင္ သတိျပဳရမည့္အခ်က္မ်ား
- Custom ROM မ်ားကို အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္တာေၾကာင့္ သတိျပဳၿပီး အသံုးျပဳဖို႔လိုပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ROM ထည့္သြင္းျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္တဲ့ flash လုပ္ငန္းစဥ္ကို ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာ အမွားအယြင္းတစ္စံုတစ္ရာနဲ႔ ေတြ႕ႀကံဳႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ိဳးဟာ ျဖစ္ပြားမႈနည္းပါးလ်က္ရွိၿပီး အကယ္၍ အမွားအယြင္းတစ္စံုတစ္ရာနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ပါက ယခင္အေျခအေနအတိုင္း restore လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
- Custom ROM ကို install လုပ္တဲ့အခါမွာ clean wipe ကိုျပဳလုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ လက္ရွိ data ေတြအားလံုးကို ဖ်က္ပစ္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အရာအားလံုးကို အရင္ဆံုး back up လုပ္ ထားရပါမယ္။
- Custom ROM ေတြမွာ အားနည္းခ်က္ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အကယ္၍ အားနည္းခ်က္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိတဲ့အခါမွာ ROM forum ေပၚမွာတင္ၿပီး ေမးျမန္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ကာ အႀကံဉာဏ္မ်ားရယူႏုိင္ပါတယ္။
- ဖုန္းအသစ္ေတြနဲ႔ ROM အသစ္ေတြဟာ အခ်ိန္တိုင္းလိုလို ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းနဲ႔လုိက္ဖက္မယ့္ ROM ကိုရွာေဖြရာမွာ ဖုန္းအမ်ိဳးအစားနဲ႔ ROM ကို႐ိုက္ထည့္ၿပီး အလိုရွိတဲ့ Android ဗားရွင္းကို ရွာေဖြသင့္ပါတယ္။

ေရးသားသူ -ဘမ္ဘီ

Credit to http://www.myanmarinternetjournal.com